Bomba Megabitowa – festiwal przyszłości. Ogłaszamy program obchodów 100. rocznicy urodzin Stanisława Lema
Rozmach, z jakim celebrowana będzie 100. rocznica urodzin Stanisława Lema, jest być może jedną z niewielu rzeczy, których nie przewidział w swoich książkach ten wybitny futurolog i filozof. Podczas pięciodniowego interdyscyplinarnego Festiwalu Bomba Megabitowa, który spotykając ze sobą światy kultury, nauki i technologii, wypełni w dniach 10–14 września 2021 przestrzenie Centrum Kongresowego ICE Kraków i Pałacu Potockich w Krakowie, przyjrzymy się intelektualnemu geniuszowi i żywemu dziedzictwu Lema od (prawie) każdej strony.
Spotkania, premiery książkowe, debaty, warsztaty dla małych i dużych, czytania z muzyką na żywo, koncerty, pokazy filmowe, spektakle teatralne, a nawet improwizacje sceniczne – to telegraficzny przegląd wydarzeń, które wejdą w skład Festiwalu Bomba Megabitowa. Wystartuje on już 10 września, jednak oficjalne otwarcie nastąpi 12 września 2021 roku, czyli w dniu 100. rocznicy urodzin Lema. Na ten dzień zaplanowaliśmy premierę superprodukcji Audioteki na podstawie Powrotu z gwiazd w reżyserii Waldemara Raźniaka z udziałem aktorów: Krzysztofa Zawadzkiego, Zygmunta Józefczaka, Radosława Krzyżowskiego, Łukasza Szczepanowskiego i Magdaleny Koleśnik oraz z muzyką na żywo. Wieczór w Sali Audytoryjnej im. Krzysztofa Pendereckiego w ICE Kraków rozpocznie transmisja z upamiętnienia Stanisława Lema na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej przygotowana we współpracy z Polską Fundacją Fantastyki Naukowej.
Lema pamiętamy przede wszystkim z przenikliwej, uwielbianej przez kolejne pokolenia czytelników prozy, której tematyka – rozwój cywilizacji i technologii, medytacja nad rolą przypadku i ciemnymi stronami natury ludzkiej – sytuuje się u podstaw najbardziej palących problemów współczesnego świata. Podczas Festiwalu Bomba Megabitowa zaprezentujemy dwie wyjątkowe książki, które powstały z okazji Roku Lema. Lem w PRL-u autorstwa Wojciecha Orlińskiego, pisarza i publicysty, autora pamiętnej biografii Życie nie z tej ziemi, to dociekliwa wyprawa za kulisy niesłychanej sławy, jaką cieszył się Lem w czasach Polski Ludowej, i rekonstrukcja stosunku pisarza do reżimowej rzeczywistości. Tom Filozoficzny Lem pod redakcją Filipa Kobieli i Jakuba Gomułki przybliży humanistyczną wartość pisarstwa autora Solaris. Premiera książki Orlińskiego z udziałem autora i Adama Leszczyńskiego uświetni wieczór 12 września w Centrum Kongresowym, na prezentację drugiej książki zapraszamy 10 września do Pałacu Potockich.
Kolejne dni festiwalu zostaną wypełnione maratonem spotkań i debat problemowych pod hasłem „Patrząc w przyszłość”. Będziemy rozmawiać o języku internetu, podróżach przyszłości, zmianach klimatycznych, roli i przyszłości sportu, odwiecznym konflikcie etyki, technologii i wolności w internecie, a gośćmi spotkań będą m.in. prof. Jerzy Bralczyk, ks. Adam Boniecki, Piotr Kraśko, Karol Bielecki, Jarosław „Pasha” Jarząbkowski, Natalia Hatalska oraz prof. Aleksandra Przegalińska.
Przełożona na ponad 40 języków twórczość Lema była i jest szczególnym wyzwaniem dla kolejnych pokoleń tłumaczy i tłumaczek. Ze znakomitą większością spośród nich spotkamy się wieczorem 13 września podczas panelu prowadzonego przez Tomasza Pindla, którego gośćmi będą Hatif Janabi – autor najnowszego arabskiego przekładu Solaris, Julia Więdłocha oraz Wiktor Jaźniewicz. Z pozostałymi tłumaczami i tłumaczkami Lema zobaczymy się i usłyszymy za pośrednictwem wielkiego ekranu – to będzie prawdziwa Lemowska wieża Babel!
Osobistymi wspomnieniami o Stanisławie Lemie podzielą się podczas dwóch festiwalowych wieczorów przyjaciele i znawcy jego twórczości: Ewa Lipska, Stanisław Bereś i Tomasz Fiałkowski.
W 1974 roku schorowany amerykański gigant literatury science fiction Philip K. Dick napisał słynny donos do FBI, w którym postawił tezę, że Stanisław Lem nie istnieje, a nazwisko to jest kryptonimem sowieckiej siatki szpiegowskiej działającej na terenie Krakowa. Kuriozalna historia stała się dla dramaturga Mateusza Pakuły inspiracją dla nominowanego do Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej spektaklu Lem vs. P.K. Dick, którego specjalny pokaz odbędzie się 10 września w Teatrze Łaźnia Nowa.
Przełamująca bariery gatunkowe twórczość Lema była i jest wdzięczną inspiracją dla świata muzyki. Podczas Festiwalu Bomba Megabitowa usłyszymy dwa przykłady pozaziemskich eksploracji dźwiękowych w wykonaniu wrocławskiego zespołu jazzowego EABS, który 13 września przedstawi mariaż swoich kosmicznych poszukiwań i motywów z twórczości Lema, oraz Trio RGG w składzie: Łukasz Ojdana, Maciej Garbowski i Krzysztof Gradziuk, które na zakończenie festiwalu 14 września uczci 20-lecie istnienia i zaprezentuje najnowszy album Mysterious Monuments on the Moon wspólnie z melorecytującym Robertem Więckiewiczem. Przed tym koncertem nastąpi uroczysta gala wręczenia Nagrody im. Stanisława Lema przyznawanej za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury, technologii i nauki.
Trudno sobie wyobrazić obchody 100. rocznicy urodzin Stanisława Lema bez przypomnienia najlepszych filmowych adaptacji dzieł Mistrza. 13 września w Kinie Pod Baranami wystartuje specjalny przegląd filmowy przypominający wybrane z nich. Zapowiedzią przeglądu będzie pokaz specjalny filmu krótkometrażowego Pokój – pierwszej od lat adaptacji prozy Lema na motywach pamiętnej Podróży siódmej Ijona Tichego z Dzienników gwiazdowych – który odbędzie się z udziałem twórców w Pałacu Potockich 11 września.
Niezbywalną i integralną częścią programu jest bogaty program warsztatów i aktywności dla praktycznie wszystkich grup wiekowych. Najmłodszym proponujemy specjalną odsłonę Literackich Chwil w Pałacu Potockich, a w jej ramach – warsztaty wokół książek Lem i zagadki kosmosu Marcina Barana i Tomasza Kozłowskiego oraz Świat Lema Marty Ignerskiej. Pierwszego i drugiego dnia festiwalu zaprosimy do Pałacu Potockich m.in. na pokazy łazików marsjańskich i robotów First Competition oraz zajęcia poświęcone problemowi cyberprzemocy w ramach projektu Instytutu Lema Ogarnij hejt. Do licealistów kierujemy serię Futurystycznych lekcji polskiego, podczas których wspólnie z Agnieszką Gajewską, Rafałem Kosikiem, Wojciechem Orlińskim, Aleksandrą Przegalińską i Łukaszem Lamżą spróbujemy sobie wyobrazić zajęcia szkolne w przyszłości. Dorosłym przybliżymy tajniki pisarstwa Lema podczas warsztatów prowadzonych przez Agatę Kwaśnicką-Janowicz, Patrycję Pałkę i Marcina Świątkowskiego, podzielonych na części poświęcone słowotwórstwu i technikom narracyjnym. Natomiast warsztaty przygotowane przez Centralny Dom Technologii wprowadzą w świat algorytmów, gier komputerowych i sztucznej technologii wszystkich bez względu na wiek.
Wymagająca intelektualnie twórczość Stanisława Lema zdecydowanie za mało jest kojarzona z najwyższej próby czarnym humorem i ciętym dowcipem, które przenikają na wskroś jego powieści, eseistykę i listy, a także są częstym motywem we wspomnieniach przyjaciół. Spróbujemy to zmienić i wydobyć na wierzch ostrze Lemowskiej ironii podczas wieczoru improwizacji scenicznych 14 września, przygotowanego wspólnie z warszawskim Klubem Komediowym.
Ostatni dzień festiwalu będzie również okazją, by poznać plany Miasta Krakowa i KBF związane z powstającym Centrum Literatury i Języka „Planeta Lem”. Na prezentację projektu wielofunkcyjnego centrum literackiego, które stanie w najbliższych latach w dzielnicy Zabłocie, zapraszamy 14 września o 12.00 do Centrum Kongresowego.
Obchodom 100. rocznicy urodzin Stanisława Lema towarzyszyć będzie plenerowa wystawa Wizja globalna. Okładki do książek Stanisława Lema 1951–2015 w wyborze Przemka Dębowskiego – grafika, autora okładek do nowych wydań książek Lema oraz ilustracji do najnowszej edycji Bajek robotów. Monumentalna, nawiązująca formą do książek i postaci z książek Lema ekspozycja stanie we wrześniu w wybranych lokalizacjach na terenie krakowskich Plant. Jej przedłużeniem będzie specjalna prezentacja kultowych grafik Daniela Mroza do Bajek robotów i Cyberiady oraz oryginałów rysunków samego Stanisława Lema do Dzienników gwiazdowych w galerii Artemis. Mecenasami wystawy są Miasto Kraków, Galeria Krakowska oraz Krakowski Holding Komunalny.
W dniach 12–14 września 2021 roku w Pałacu Potockich odbędzie się również Kongres Futurologiczny, czyli konwent fanów Lema organizowany przez KBF we współpracy z Polską Fundacją Fantastyki Naukowej; w Sali S4 Centrum Kongresowego ICE Kraków zagości konferencja Filozofia w twórczości Stanisława Lema organizowana przez Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie; zaś 13 września w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha odbędzie się specjalny wieczór Lemowski.
O szczegółach wystawy i pozostałych wydarzeń towarzyszących poinformujemy w osobnych komunikatach.
Wejściówki na wieczorne wydarzenia festiwalu: słuchowisko Audioteki, spektakl Lem vs. P.K. Dick oraz koncerty EABS i Trio RGG są dostępne od dziś na stronie https://kbfbilety.krakow.pl/. Zapisy na pozostałe wydarzenia festiwalu ruszą 1 września pod tym samym adresem.
Pełny program wydarzenia jest dostępny na stronie www.bombamegabitowa.com.
Więcej informacji na temat pozostałych wydarzeń Roku Lema można znaleźć na stronie www.planetalem.pl. Zapraszamy również do odwiedzania strony www.roklema.pl gromadzącej liczne materiały związane z pisarzem.
Organizatorami Festiwalu Bomba Megabitowa są: Miasto Kraków, KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO oraz Instytut Polska Przyszłości im. Stanisława Lema.
Partnerem strategicznym festiwalu jest PKO Bank Polski. Partnerami głównymi są: Accenture, Microsoft, Agencja Rozwoju Przemysłu, Enea i Facebook. Partnerem festiwalu jest the:protocol.it. Partnerzy merytoryczni to: Roklema.pl, Wydawnictwo Literackie, Wydawnictwo Aletheia, Instytut Adama Mickiewicza, Kino Pod Baranami, Teatr Łaźnia Nowa, Klub Komediowy, Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej, Akademia Leona Koźmińskiego, Kancelaria Maruta Wachta, Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS oraz Konsulat Generalny USA w Krakowie. Partnerzy edukacyjni festiwalu to Centralny Dom Technologii i Fundacja Polskiego Funduszu Rozwoju. Ponadto festiwal objęło patronatem honorowym Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii.
Wydarzenia literackie Festiwalu Bomba Megabitowa dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.