Program Kongresu

NIEDZIELA, 12.09.2021 | KLASTER FUTUROLOGII

9:00 – 9:30 | Prévistoire – nauka o tym, co będzie. Budowanie alternatywnych scenariuszy przyszłości

dr David E. Kalisz

Prévistoire to francuskie tłumaczenie terminu „Będzieje” (nauka o tym co będzie), stworzonego przez Stanisława Lema w opowiadaniu „Kongres futurologiczny”. Jest to również nazwa gry w postaci kart, opartej na metodzie scenariuszowej jako jednej z metod Foresightu Strategicznego, łącząca koncepcję nauki o przyszłości z wymiarem grywalizacji (ang. gamification). Nigdy nie ma tylko jednej przyszłości. Prévistoire tworzy ich aż sześć. Projekt powstaje w Laboratorium „Future of Work” w Paris School of Business we Francji. Wspierany jest również przez Ośrodek Badań nad Przyszłością z Collegium Civitas w Warszawie.

9:30 – 10:00 | Utopie oraz dystopie technologiczne w IT

Kacper Nosarzewski

Przedstawienie foresightowgo wejrzenia na nadciągające zza horyzontu czasu zmiany, jakie mogą przynieść technologie IT i odniesienie ich do wybranych wizji popkulturowych.

Organizator: Polskie Towarzystwo Studiów nad Przyszłością

10:30 – 11:30 | Czym jest futurologia i czy jest nam potrzebna

dr hab. Jakub Gomułka, mgr Adam Cebula, Łukasz Marek Fiema, Michał Protasiuk

Systematyczne przewidywanie przyszłości, zwłaszcza odległej, to zajęcie karkołomne i każdy wielbiciel eseistyki Lema dobrze to wie. Autor Solaris był zdania, że futurologia w ogóle nie może być nauką – jego zdaniem pozostaje nam tylko dobrze poinformowana naukowo wyobraźnia twórców science fiction. Czy jednak futurologia w ogóle jest nam do czegoś potrzebna? I czy ma jakiś wpływ na rozwój cywilizacji?

Organizator: Polska Fundacja Fantastyki Naukowej

12:00 – 13:00 | Wojna przyszłości. Jakimi metodami i gdzie będziemy walczyć podczas przyszłych konfliktów

płk dr hab. inż. Sławomir Augustyn, dr inż. Krzysztof Kanawka, Remigiusz Wilk

Dyskusja dotycząca postępu w technologiach militarnych. Rozmówcy podejmą temat kształtu pola walki dziś i jutro, roli pojazdów bezzałogowych w przyszłych konfliktach, czynników decyzyjnych w epoce sztucznej inteligencji, a także przewagi wynikającej z wykorzystania przestrzeni kosmicznej.

Organizator: Polska Fundacja Fantastyki Naukowej

NIEDZIELA, 12.09.2021 | KLASTER ASTRONAUTYKI

13:30 – 14:00 | POLSA: działalność oraz cele

prof. dr hab. Grzegorz Wrochna

Spotkanie z prezesem POLSA. Przedstawienie profilu agencji oraz bieżącego wsparcia dla polskiego sektora kosmicznego, a także omówienie planów na przyszłość.

Organizator: Polska Agencja Kosmiczna

14:00 – 14:30 | Znad Wisły w kosmos – nasi na gwiezdnych szlakach

dr Marcin Bieda, Marcin Dawid Mazur

Od sztucznego satelity „Lem”, poprzez elementy urządzeń w misji marsjańskiej, aż po platformę satelitarną Hypersat i wyposażenie sondy, mającej zbadać księżyce Jowisza. O polskim sprzęcie w kosmosie oraz współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną w ramach międzynarodowych przedsięwzięć opowiedzą specjaliści z Creotech Instruments.

Organizator: Fundacja Wspierania Polskiej Astronautyki „Pociąg do Gwiazd”

15:00 – 16:00 | Człowiek poza Ziemią. Historia i teraźniejszość misji załogowych

gen. bryg. Mirosław Hermaszewski, dr hab. Grzegorz Brona, dr inż. Krzysztof Kanawka

Spotkanie z pierwszym i jedynym polskim kosmonautą oraz specjalistami branży kosmicznej, podczas którego odmówiony zostanie postęp, jaki na przestrzeni ostatnich dekad dokonał się w dziedzinie lotów z udziałem człowieka.

Organizator: Polska Fundacja Fantastyki Naukowej

NIEDZIELA, 12.09.2021 | KLASTER EGZOBIOLOGII

16:30 – 17:00 | Czy jesteśmy gotowi na odkrycie obcego życia?

dr Agata Kołodziejczyk

Niezaspokojona ciekawość wychodzenia poza granice odkrytych map wiedzy testuje intelekt w labiryntach ignorancji. Celem wystąpienia jest charakterystyka reakcji ludzkości na odkrywane nowe gatunki ekstremofilów, nowe wirusy i potencjalnie, nowe formy żywych organizmów.

Organizator: Polskie Towarzystwo Astrobiologiczne

17:00 – 17:30 | Metodologia poszukiwań organizmów pozaziemskich i perspektywy ich odnalezienia

Ewa Borowska, Jan Kotlarz

Od prawie półwiecza wytrwale poszukujemy życia poza naszą planetą, jednak podejmowane w tym kierunku wysiłki nie przyniosły dotychczas żadnych rezultatów. Wciąż jednak istnieje możliwość, że jeszcze gdzieś w Układzie Słonecznym istnieją jego siedliska. Podczas prelekcji przedstawione zostaną sposoby poszukiwania śladów życia na Marsie, Wenus oraz księżycach gazowych olbrzymów, a także omówione będą szanse jego odkrycia.

Organizator: Polskie Towarzystwo Astrobiologiczne

PONIEDZIAŁEK, 13.09.2021 | KLASTER FIZYKI I ASTRONOMII

9:00 – 10:00 | Media popularnonaukowe wczoraj i dziś. Ich rola oraz miejsce

Ewa Mankiewicz-Cudny, dr Szymon Charzyński, Mirosław Usidus, Wiktor Niedzicki

Rozmowa z udziałem redaktorów naczelnych czasopism „Przegląd Techniczny”, „Delta” i „Młody Technik” oraz byłego prowadzącego program telewizyjny „Laboratorium”. Tematem dyskusji będzie popularyzyzacja wiedzy naukowo-technicznej na przestrzeni kilku pokoleń.

Organizator: Miesięcznik „Młody Technik”

10:30 – 11:00 | Podróże w czasie i przestrzeni, a Teoria Względności

dr Szymon Charzyński

Paradoksy związane z podróżami w czasie pojawiają się w wielu książkach i stały się inspiracją dla wielu scenariuszy filmowych. W wielu filmach widzimy też pojazdy kosmiczne przemierzające w jednej chwili dystanse rzędu lat świetlnych dzielące od siebie gwiazdy, lub postacie prowadzące swobodną rozmowę z osobą znajdującą się na drugim końcu galaktyki. Wyobraźnia autorów książek i scenarzystów filmowych jest oczywiście niczym nie ograniczona, ale można się zastanowić jakie fundamentalne ograniczenia na podróżowanie w czasie i przestrzeni nakłada fizyka. Jak daleko można się posunąć, żeby fantastyka pozostała jednak naukowa? Okazuje się, że Teoria Względności nakłada dosyć silne ograniczenia, ale pewne ścieżki pozostawia otwarte, a nawet otwiera zupełnie nowe fascynujące możliwości.

Organizator: Miesięcznik „Delta”

11:00 – 11:30 | Światy nie z tej Ziemi. Planety obcych słońc

dr Weronika Śliwa

Dziś znamy już tysiące planet pozasłonecznych. Większość z tych globów bardzo różni się od Ziemi. Czy wynika to z jej kosmicznej unikalności czy świadczy o niedostatku umiejętności poszukiwawczych? Spójrzmy, jak wyglądają najciekawsze egzoplanety jakie znamy już dziś a na jakie odkrycia mamy szanse dzięki nowym teleskopom.

12:00 – 12:30 | Sześćdziesiąt lat programu SETI: czy jesteśmy sami we Wszechświecie?

dr hab. Leszek Błaszkiewicz

Program SETI narodził się we wrześniu 1959 roku, gdy w artykule Searching for Interstellar Communications opublikowanym w czasopiśmie Nature fizycy Philip Morrison i Giuseppe Cocconi opisali fizyczne podstawy komunikowania się w przestrzeni kosmicznej za pomocą fal radiowych o długości 21 cm. Od tego czasu przeprowadozno liczne próby wykrycia tego typu sygnałów pochodzących z Kosmosu – od hipotetycznych obcych cywilizacji. Przez ponad pięćdziesiąt lat zarejestrowano dwa sgynały, których natury i pochodzenia na tę chwilę nie potrafimy wyjaśnić (drugi z nich w roku 2019). Prelekcja jest podsumowaniem podstaw programu SETI oraz zarysem jego rozwoju i przyszłych perspektyw.

WTOREK, 14.09.2021 | KLASTER CYBERNETYKI

9:00 – 10:00 | Rozwój sztucznej inteligencji w Polsce. Czy jesteśmy do tego przygotowani?

Justyna Orłowska, Robert Kroplewski, Wojciech Janek

Polityka rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce wraz z przedstawieniem założeń polityki AI. Kontekstem rozmowy będzie próba odpowiedzi na pytanie czy społeczeństwo potrafi korzystać z nowych technologii i czy na rynku mamy odpowiednią ilość specjalistów. Przedstawiony zostanie również profil działalności GovTech.

Organizator: Centrum GovTech Polska

10:30 – 11:00 | Czy dane to cyfrowe dobro wspólne?

Jan Zygmuntowski

Dane bywają określane jako nowa ropa – w ujęciu The Economist – ale też jako owoce pracy, nasze prywatne ślady, zanieczyszczenie w sieci czy wreszcie współdzielony zasób. Dane powstają w skomplikowanym systemie socjo-technicznym, przez aktywność ludzi, aparaty przechwytywania danych. Dane przepływają przez transnarodowe sieci, są replikowane, strzeżone na serwerach jako drogocenne aktywa i przekazywane za darmo między uczestnikami sieci P2P. Dane trafiają w niepowołane ręce, a czasem są kurczowo trzymane gdy mogłyby służyć nam wszystkim do rozwoju gospodarki cyfrowej.

Organizator: Fundacja Instrat

11:00 – 11:30 | Wolność do samostanowienia o swoim ciele jako problem przyszłości

Mateusz Łukasiak, mgr inż. Tomasz Tarnawski

Nowe technologie dają możliwość coraz głębszej ingerencji w biologiczność człowieka. Modyfikacje mechaniczne, bioniczne organy, inżynieria genetyczna i hormonalna czy interface’y mózg-maszyna pozwalają a w pewnych aspektach wymuszają redefinicję tego czym jest człowiek i jego ciało, do kogo w poszczególnych aspektach należy i jakie zmiany mamy prawo dokonywać. Napotykamy w efekcie na wiele problemów natury zarówno etycznej, prawnej jak i technicznej, które powinny być intensywnie dyskutowane w szerokich i interdyscyplinarnych gronach specjalistów aby wytworzyć jednoznaczne zasady i ramy samoposiadania i możliwości modyfikowania ciała.

Organizator: Polskie Stowarzyszenie Transhumanistyczne

12:00 – 13:00 | Rozwój technologii telekomunikacyjnych w stronę VR/AR

Wojciech Pawlak, Rafał Siejca, Bartosz Żuk

Narzędzia i technologie komunikacyjne stale dążą do zwiększania poziomu immersji, do usprawniania poczucia uczestnictwa w realnym kontakcie z drugim człowiekiem lub rzeczywistością będącą poza naszym fizycznym zasięgiem. Jakie będą potrzeby telekomunikacyjne przyszłości? Kiedy wejdziemy w etap wykładniczego wzrostu zużycia danych, by nasza immersja w świat wirtualny albo świat rzeczywistości rozszerzonej mogła stać się rzeczywistością dnia codziennego? Jakich technologii będziemy potrzebować, wobec jakich niebezpieczeństw staną podmioty regulujące rynki telekomunikacyjne oraz dostawcy usług?

Organizator: XR Wizards

13:30 – 14:30 | Sztuczna inteligencja: nadzieja czy zagrożenie. Perspektywy i obecny status quo

dr hab. prof. ALK Aleksandra Przegalińska, Ada Florentyna Pawlak, Mateusz Łukasiak

Fantazje na temat sztucznych inteligencji towarzyszą nam w literaturze od dzisięcioleci jednak to jak rozumiemy i w jaki sposób próbujemy budować takie “byty” zmienia się wraz z nowymi odkryciami i możliwościami technicznymi. Systemy eksperckie, asystenci głosowi i algorytmy głęboko uczące się wspierają nas w różnych dziedzinach życia, zarówno tych codziennych jak i hermetycznie naukowych i coraz częściej przeganiają możliwości człowieka. Czym zatem jest dziś sztuczna inteligencja, jakie są nadzieje i obawy z nią związane, które są, a które nie są uzasadnione? Czy czeka nas przyszłość autonomicznych-cyfrowych czy hybrydowych inteligencji i przed jakimi problemami prawno-etycznymi staniemy w związku z ich eksploatacją? Tylko dyskusja w interdyscyplinarnym gronie może dać nadzieję na kompleksową odpowiedź na te pytania.

Organizator: Polskie Stowarzyszenie Transhumanistyczne

15:00 – 15:30 | Komputery kwantowe jako maszyny ontologiczne: od Golema do Dońdy

prof. Artem Yurov

Komputery kwantowe i technologie kwantowe to całkiem nowe zagadnienia kształtujące nadchodzącą przyszłość. Choć myśliciel i futurolog Stanisław Lem nie wykorzystywał w swoich pracach komputerów kwantowych, to w świetle technologii kwantowej ożywa szereg niesamowitych obrazów z dzieł Wielkiego Mistrza. Aby to pokazać, przedstawiamy przegląd aktualnego stanu wiedzy na temat komputerów kwantowych, a następnie demonstrujemy mało jeszcze zrozumiałe możliwości, do jakich może doprowadzić ich rozpowszechnienie.

Organizator: Rosyjski Ośrodek Nauki i Kultury w Warszawie